Twierdza Hanicka
Czeska linia umocnień w Górach Orlickich zbudowana została w 1938 roku. W skład umocnień wchodzą małe bunkry strzeleckie i większe artyleryjskie. Cała lina ciągnie się wzdłuż granicy z Polską między twierdzą Dobrosov w okolicach Nachodu, a Twierdzą Hanicka. Najwięcej różnej wielkości obiektów z tej linii zobaczymy schodząc z Velkej Destny asfaltową ścieżką do miejscowości Destne lub wędrując czerwonym szlakiem (Jiraskova cesta) w kierunku południowym grzbietem Gór Orlickich. Dalsza część umocnień rozciąga się od Nachodu aż do podnóża Karkonoszy (Twierdza Stachelberg).
Twierdza Hanicka (Tvrz Hanicka)
Najważniejszym elementem umocnień w rejonie Rokytnic była artyleryjska twierdza (delostrzelecka twrz) Hanicka. W czeskim systemie umocnień było takich twierdz w sumie szesnaście, z tym, że nie wszystkie zostały ukończone do czasu Anschlussu w 1938r.
Hanicka składa się z sześciu obiektów umocnionych połączonych podziemnymi korytarzami i kazamatami. Najważniejszą jej siłą był artyleryjski bunkier R-S80, wyposażony w trzy szybkostrzelne haubice kal. 100mm wz.38, umieszczone w specjalnych otworach strzelniczych osłonięte pancerzem o łącznej wadze 5.700kg. Haubice te mogły prowadzić ogień z szybkostrzelnością 10-20 strzałów na minutę a ich zasięg wynosił niemal 12km. Skrzydła obiektu były chronione ogniem lekkich karabinów maszynowych umieszczonych w dwóch pancernych dzwonach. Oprócz tego bunkier zabezpieczony był potężnymi ścianami z betonu, nasypem kamiennym wokół ścian - oprócz odkrytej ściany z otworami strzelniczymi, którą chronił betonowy okap, głęboka fosa (obecnie zasypana), ogień lekkich karabinów maszynowych prowadzony z otworów w ustawionych pod kątem skrzydłach odsłoniętej ściany oraz otwory służące do wyrzucania granatów.
Bunkier był dwupoziomowy, na górnym piętrze znajdowały się pomieszczenia, w których stały haubice oraz magazyny z częścią amunicji. Na dolnym piętrze były kolejne magazyny amunicji (w sumie w bunkrze składowano do 12000 naboi różnego typu). Z podziemiami twierdzy łączyły bunkier dwie elektryczne windy oraz szyb ze schodami. Podczas prowadzenia ognia łuski po wystrzelonych pociskach były specjalnymi przewodami wyrzucane do hermetycznych komór na dolnych piętrach obiektu, co miało zabezpieczać obsługę przed toksycznymi produktami spalania materiału miotającego. Oprócz tego dopływ świeżego powietrza do wnętrza bunkra zapewniał system wentylacyjny.
Drugim zasadniczym ogniwem twierdzy Hanicka był bunkier R-S78, uzbrojony w dwie sprzężone haubice 100 mm wz. 38, oraz karabiny maszynowe. Haubice umieszczone były w wieży osłoniętej pancernym dzwonem. Ciekawa była konstrukcja wieży. Składała się ona z dwóch części - stałej i ruchomej. Część stała, wykonana ze stali o grubości od 175 do 450 mm, wpuszczona jest w betonową konstrukcję bunkra na głębokość 2,5m. i miała chronić wnętrze wieży przed pociskami i bombami nieprzyjaciela. Część ruchoma składała się z lawety sprzężonych haubic, windy amunicyjnej oraz ochronnego pancerza (o grubości 350mm) osłaniającego wieżę od góry. W czasie walki ruchoma konstrukcja miała być podnoszona przy pomocy silnika elektrycznego, (istniał też awaryjny system ręczny) na wysokość do 70cm, co odsłaniało otwór strzelniczy haubic i umożliwiało prowadzenie ognia. Ponadto wieża mogła być obracana wokół osi, dzięki czemu mogła prowadzić ostrzał w promieniu 360°. Całość tej konstrukcji ważyła aż 420 ton! Bezpośrednie otoczenie wieży ochraniały dwa dzwony z umieszczonymi w nich karabinami maszynowymi. Obiekt składał się z trzech pięter - na górnym znajdowały się haubice, na średnim - magazyny amunicji, zaś na dolnym - na poziomie kazamat twierdzy - pomieszczenia dla załogi, wentylatory i filtry. Jeszcze niżej umieszczona była komora, do której spadały łuski wystrzelonych pocisków.
W skład twierdzy wchodziły też trzy bunkry przeciwpiechotne, które miały za zadanie osłaniać główne, artyleryjskie obiekty przed bezpośrednim atakiem nieprzyjaciela. Były one uzbrojone w ciężkie karabiny maszynowe osadzone w pancernych dzwonach, zaś wszelkie otwory - czy to wentylacyjne, czy to wejścia do wewnątrz - osłaniał ogień lekkich karabinów maszynowych ze strzelnic w ścianach bunkra oraz otwory do wyrzucania granatów ręcznych. Ponadto dostępu do nich broniły trzymetrowe fosy. Są to bunkry R-S76 i R-S77 - każdy wyposażony w trzy dzwony strzelnicze, oraz R-S80, z dwoma dzwonami.
Wszystkie obiekty Hanicki połączone były podziemnymi korytarzami. Najważniejsza była galeria, będąca główną arterią twierdzy, do której dochodziły inne pomieszczenia - filtrowentylatorownia, składy amunicji, pomieszczenia załogi. Do wewnątrz wchodzi się przez specjalny położony z tyłu (w stosunku do przewidywanego kierunku ataku nieprzyjaciela) obiekt R-S79a.
Twierdza jest dobrze zachowana i obecnie udostępniona do zwiedzania (wejście jest płatne) - jednak wnętrze trochę rozczarowuje. Oczywiście wspaniałe wrażenie robi sama architektura i ogrom inwestycji, jednak brakuje muzealnego wykończenia - np. eksponatów z epoki. Pewien wpływ na to miało zapewne przekształcenie twierdzy w latach osiemdziesiątych na przeciwatomowy schron dla służby bezpieczeństwa VB i zniszczenie tym samym wielu oryginalnych elementów konstrukcji i wyposażenia obiektu. Twierdza jest czynna jedynie od czerwca do października i to w niektórych dniach. Trzeba o tym pamiętać planując wycieczkę - najlepiej wybrać się tam w sobotę lub niedzielę. Jeżeli będziecie mieli pecha i nie wejdziecie to obejrzenie twierdzy z zewnątrz też zrobi na was wrażenie.
Źródło: http://www.ranger.org.pl/orlickiehory.htm
Godziny otwarcia:
Maj, czerwiec, wrzesień, październik;
Sobota 9:30 - 15:00
Niedziele i święta - 9:30 - 14:00
czerwiec (oprócz poniedziałków) 10.00, 11.00, 13.00, 14.00
Lipiec, sierpień
Codziennie oprócz poniedziałków - 9:30 - 17:00
Czas zwiedzania 80 minut z przewodnikiem, wejście do podziemi znajduje się w głównym obiekcie R-79A, wyjście znajduje się w schronie piechoty - R - 76.
W poniedziałki zamknięte!
Sprava pevnosti Hanicka
E-mail:hanicka@rokytnice.cz,
Tel. 494 595 393, 736 752 218
Oficjalna strona twierdzy Hanicka - www.hanicka.cz - stronka tylko w języku czeskim
