KARPACZ

Miasto Karpacz to największe wczasowisko i stacja narciarska we wschodnich Karkonoszach. Zabudowania miejscowości leżą na wys. 480 – 885m. Karpacz systematycznie się rozwija rozbudowując bazę noclegową i turystyczną. Ludność pracuje głównie w usługach turystycznych. W Średniowieczu na terenie dzisiejszego Karpacza osiedlali się drwale i kurzacy prowadzący wyrąb lasu i produkcję węgla drzewnego na potrzeby pobliskich hut. W XVI w. na obszarze Karpacza na terenach wykarczowanych lasów rozwinęło się pasterstwo. Powstała osada złożona z kilkunastu bud pasterskich. W 1622 r. w dolnej części Karpacza osiedliła się pierwsza grupa uchodźców protestanckich z Czech. W latach następnych przybyły kolejne grupy uchodźców. Dzięki osadnikom powstały liczne rozproszone wioski, które w miarę rozwoju Karpacza stopniowo wchodziły w jego skład.

Wśród czeskich uchodźców, przybyli zielarze, którzy w krótkim czasie stworzyli z Karpacza ośrodek zielarstwa ludowego. Największy rozwój zielarstwa to lata 1730 – 80. Powstał wówczas w Karpaczu cech, zrzeszający 30 mistrzów laboranckich (zielarskich) produkujących ok. 200 specyfików. Przepisy wprowadzone na przełomie XVIII / XIX w. ograniczyły rozwój medycyny ludowej i zielarstwo zaczęło podupadać. W I połowie XVIII w. Karpacz należał do cystersów z Lubiąża, a od II połowy tego wieku przeszedł w ręce hrabiego Lodron z Waldsteinów. W XVIII w. w Karpaczu prowadzono roboty górnicze w Płóczkach, Sowiej Dolinie i zboczach Śnieżki, wydobywając niewielkie ilości ołowiu i srebra. W XIX w. dzięki turystyce, nastąpił znaczny rozwój miejscowości. Rozwinęło się rzemiosło i usługi. Działała kopalnia, dwie cegielnie, młyn oraz kilkudziesięciu różnych rzemieślników.

W Karpaczu była stacja wynajmu przewodników i tragarzy lektyk. Działało kilka pensjonatów, szkoła oraz poczta. Bardzo popularne w miejscowości, oprócz górskich wycieczek, były zjazdy saniami rogatymi. Istniało kilka torów saneczkowych, a najdłuższy z nich mierzył 8km. W 1895 r. doprowadzono do Karpacza linię kolejową co spowodowało jeszcze szybszy rozwój miejscowości. Powstały skocznie narciarskie, tor lodowy, baseny kąpielowe, boisko i korty tenisowe. Miejscowość stała się bardzo popularnym ośrodkiem sportów zimowych. Po II wojnie światowej Karpacz nadal się rozwija, rozbudowując bazę turystyczno – sportową. W 1948 r. uruchomiono pierwszy wyciąg narciarski, a w roku 1959 uruchomiono kolej krzesełkową na Kopę, a następnie kolejne wyciągi zaczepowe i orczykowe. Wzniesiono również liczne pensjonaty. Obecnie Karpacz jest dużym ośrodkiem wczasowo – turystycznym z bogatą infrastrukturą.

Źródło: Słownik geografii turystycznej Sudetów cz.3 Karkonosze; Pod redakcją Marka Staffy; wydawnictwo PTTK „Kraj” Warszawa – Kraków 1993