Zamek Trosky w Czeskim Raju

TROSKY Historia i opis zamku Trosky Zamek został zbudowany na skalnym masywie wznoszącym się znacznie ponad otaczający go teren. Są to skały pochodzenia magmowego, wypełniające podwójny stożek wulkaniczny powstały w czasie trzeciorzędowych ruchów górotwórczych. Wulkan ten przebił się przez warstwy starszych mezozoicznych osadów piaskowcowych.
Nieprzystępność skalnego wzniesienia wykorzystał czeski szlachcic Čeněk z Vartemborka, który zbudował tutaj solidny zamek. Na obu skałach wzniósł mieszkalne wieże, zbocze zaś ufortyfikował trzema rzędami masywnych murów obronnych. Ich wysokość wahała się od 10 do 13m, a grubość od 1-1,8m. Do muru przylegał dwór. Różne poziomy pojedynczych budowli (różnica wysokości pomiędzy bramą a wieżą wynosi ok.60m) umożliwiło powstanie systemu dającego dookolny widok zarówno na bliższe jak i dalsze otoczenie. Wszystkie węgły i uskoki muru wzmocnione są pionowymi blokami. Północna ściana muru z obronnymi nadbudówkami na zboczu pod niższą, sześcioboczną wieżą ("Baba") zabezpieczała na całej długości kontrolę nad dostępem do zamku. Tędy wiodła bowiem droga dojściowa, prowadząca wokół skał i muru do pierwszej bramy. Następnie przechodziła obok warowni i budynku gospodarczego do drugiej gdzie znajdowały się inne budynki gospodarcze przylegające do południowej części muru zamkowego. Po prawej stronie w luce pomiędzy skałami a murem wznosił się mały pałac, z którego górnego poziomu można było przejść do wieży "Baba". Otwory po belkowaniu stropu pałacu wskazują, że posiadał on 4 piętra z tym, że celom mieszkalnym służyły jedynie górne poziomy. Obecnie można dostać się krętymi schodami na wieżę "Panna". Schody te pochodzą z XIXw. Kiedy to ostatni właściciel rozpoczął prace związane z zagospodarowaniem wieży "Panna" i udostępnieniem jej jako punktu widokowego. Założyciel zamku Čeněk z Vartenberku władał rozległymi obszarami w północnych i wschodnich Czechach w latach 1367-93, ale na skutek zadłużenia musiał w końcu swojego życia przekazać Trosky i miasto Bydov królowi Wacławowi IV.
W roku 1398 z rąk króla zamek otrzymał Otto z Bergova, którego ród pochodził z Miśni. W 1399 roku zamek odziedziczył jego syn Otto Młodszy. W roku 1428 Trosky spłonęły, a husyci walczący z Otto Młodszym starali się zająć zamek lecz im się to nie udało. Dziesięć lat później udało się to dużemu oddziałowi rycerza rozbójnika ofa z Heffenburku. Zamek zdobyty został w nocnym ataku. W ciągu kilku następnych lat samozwańczy właściciele zamku stali się postrachem okolicznych mieszkańców. Dopiero w 1444 roku oddziały zgorzeleckie i zitawskie odbiły zamek z rąk rozbójników. Nowy dziedzic Jan z Bergova sprzedał Trosky Janowi Zajicowi z Hazmburka który był właścicielem zamku Kost i przyległych włości. W 1497 roku Trosky przeszedł do majątku elemberków, w roku 1524 Bibrstejnów, a w roku 1554 Lobkowiców. W tych latach skończyła się rola zamku Trosky jako stałego szlacheckiego gniazda. W roku 1634 po śmierci ówczesnego właściciela zamku Albrechta z Valdtejnu, zamek wraz z ziemiami przejęli jego spadkobiercy.
Zamek został w 1648 roku, spalony przez cesarskie wojska, które wypędziły stąd Szwedów. Od tego czasu zamek pozostał ruiną. W roku 1820 Valdtejnovie sprzedali zamek Trosky hrabiemu Alpisovi Lexovi z Ahrentalu. Niewielkie prace remontowe prowadził w okresie międzywojennym Klub Czeskich Turystów. Następnie ruinę przejął w administrację Instytut Pamięci w Pardubicach. Trosky osiągają 514m. npm. Wschodnia skała "Panna" wznosi się 57m ponad teren a zachodnia "Baba" 47m. Z platformy widokowej na wieży "Panna", roztacza się wspaniały widok nie tylko na cały Czeski Raj ale i na Karkonosze, Średniogórze Czeskie i Grzebiet Jeśtedski. Ku południowi widać ziemię boleslawską (Mlada Boleslav), a niekiedy i dominujące obiekty Pragi.